Olivier Dols – Huis voor de Pelgrim
Walter Hamers – Museumpark Orientalis, Cultuurpark Heilig Land
Hoe ben je terecht gekomen bij de baan waar je nu zit?
Olivier Dols:
Tijdens mijn schooltijd had ik nooit het idee dat ik zou eindigen bij een baan waar de focus teveel op handelen of producten zou liggen. Ik wist van jongs af aan dat mijn latere baan er een ging worden waarbij mens en natuur centraal staan. Toch koos ik voor de studie bedrijfseconomie, om na mijn afstuderen de eerste jaren aan de slag te gaan bij DSM. Daarna ben ik meer mijn passie gaan volgen en ben ik gaan werken voor Staatsbosbeheer. Mijn derde baan was bij Huis voor de Pelgrim. Inmiddels werk ik daar bijna 30 jaar en ben ik directeur. Al die tijd geniet ik ervan dat wij samen met onze vrijwilligers mensen in aanraking kunnen laten komen met de reis naar en het verblijven in fantastische religieuze plaatsen als Rome, Israel en Lourdes. Wat zo’n pelgrimstocht met mensen doet, dat geeft mij een enorme voldoening. Het is volgens mij de reden dat ik het hier al zo lang volhoud.
Walter Hamers:
Na het seminarie in Vught, het gymnasium in Heeswijk-Dinther en de onvoltooide studies Grieks & Latijn en Filosofie aan de Radboud Universiteit, werd ik in de jaren eind ’70, begin jaren ’80 gegrepen door maatschappelijke vraagstukken. Huisvesting had mijn bijzondere belangstelling. Met een doctoraal organisatiesociologie focuste ik mij op de volkshuisvesting. Ik ben momenteel bestuurder bij woningcorporatie Talis in Nijmegen en zet mij in voor betaalbare huisvesting. Hoe bieden wij als maatschappij woningen aan alle mensen uit onze samenleving? Eind van dit jaar zwaai ik af bij Talis. Ik ben afgelopen zomer ingestapt bij Museumpark Orientalis. Er ligt een mooi toekomstplan. We ondernemen de weg naar een “Cultuurpark Heilig Land.” Het prachtige landschapspark moet ook in trek komen bij mensen die er niet direct een link mee hebben. Wij willen graag programma’s doen waarin we de variëteit van betekenisgeving, mens- en wereldbeelden en waardeoriëntaties voor het voetlicht brengen. Dat past bij de religieuze aard van ons park. Een hertaling van de Bijbelse omgeving en haar verhaal voor een groter publiek via evenementen hoort daar bij. Een mooi vraagstuk, waar ik zin in heb.
Welke katholieke waarden zie je terug op de werkvloer?
Olivier:
Vooral die van de menselijke waardigheid. Iedereen kan mee met onze reizen, dat is ons uitgangspunt. Wij als organisatie dragen daar samen met onze vrijwilligers de zorg voor. Wie je bent en waar je vandaan komt dat doet er niet toe op onze reizen, wij gaan met zijn allen op bedevaart. Onze vrijwilligers zijn vaak niet in de zorg werkzaam, zij worden geïnstrueerd in bijeenkomsten vooraf, alles wordt goed vooraf georganiseerd. Dan is het mogelijk om iedereen mee te nemen en deel uit te laten maken van de bedevaart.
Ook staat tijdens de pelgrimages de geloofsverdieping centraal. De inhoud van onze programma’s verschillen per reisgroep en per locatie. Neem Rome, daar is ook een toeristisch aspect met de vele bezienswaardigheden. Lourdes heeft dat veel minder, daar staat de religieuze bezinning veel centraler. Mensen putten daar veel kracht uit hun geloof. De pelgrims komen vaak sterker terug dan ze gekomen zijn, ook de vele zieken die meegegaan zijn.
Walter:
Orientalis staat bekend als een van de hoogtepunten van de katholieke emancipatie. Een ensemble van 29 rijksmonumenten die verwijzen naar de Bijbel. Welke katholieke waarden op de werkvloer, vraag je? Man, je ziet niet anders, hier! Het moet wel een beetje anders verteld gaan worden. Wat was nou ook al weer de bedoeling van dat katholieke en hoe zouden we dat nu verwoorden. Orientalis kan de ontmoetingsplek zijn om die vraag te stellen.
We formuleerden drie waarden : de ecologische, de devotionele en de cultuur-historische waarde. Wij zijn de hoeder van het landschap van het museumpark, het is ons gemeenschappelijk huis. Volgens paus Franciscus een katholieke waarde. De devotionele waarde geven we gestalte door uit te nodigen tot toewijding aan “ kata-olos”, het geheel, de diepte en de volheid. Een ontmoetingsplek voor reflectie en dialoog over wat we niet weten of wel geloven. En tot slot dus de cultuur-historische waarde. Het park Heilig Land Stichting, nu Orientalis geheten, is van oudsher bedoeld als pelgrimsplaats voor iedereen. Juist ook voor diegenen die zich een reis naar Israël niet konden veroorloven. Met die gedachte willen we de toegankelijkheid verbreden naar doelgroepen die inspiratie en versterking zoeken bij hun geloof, mens- en wereldbeeld, waardeoriëntatie of juist daaraan twijfelen. Orientalis zoekt van oudsher de interreligieuze dialoog. Dat blijven we doen. Vanuit de buitenpositie, dat wel. ‘ Katholiek’ vind ik dat wij ons ruim naar religie openstellen. Wat katholiek zijn inhoudt voor een organisatie, daarover wil ik graag met de VKMO-organisaties bij Orientalis het gesprek voeren. Ook nodig ik de organisaties uit samen een programma te organiseren.
Hoe was de periode van het coronavirus tot nu toe en hoe zien jullie de toekomst?
Olivier:
Wij hebben het coronavirus gevoeld in onze organisatie. Alle reizen konden niet doorgaan. Zelfs komende september zal het zeer de vraag zijn of er weer reizen georganiseerd kunnen worden. Wij vieren dit kalenderjaar onze 100e verjaardag, maar er wordt helaas maar weinig georganiseerd. Dat de reisbranche in zwaar weer zit is ook goed te zien door het faillissement van VNB. Maar wanneer de donkere wolken opgetrokken zijn, dan zijn de vooruitzichten voor 2022 weer heel goed. Mensen hebben hun pelgrimages net als vakanties uitgesteld. Iedereen wil er graag een bedevaart maken. Dat schept hoop.
Walter:
Wij hebben de twijfelwaardige eer gehad om ons park tijdens corona driemaal te moeten sluiten. Telkens omdat de pandemie in Nederland weer oplaaide. Corona heeft ons geleerd dat we meer met anderen moeten doen en niet alles zelf. We hebben wel de tijd gehad om de gebiedsontwikkeling ter hand te nemen. We willen graag dat er verblijfseenheden komen in het park voor overnachting of bewoning. Zo maken we de exploitatie toekomstbestendig. Ook wij kijken er weer naar uit om helemaal open te mogen.
Wat betekent de tijd van Pasen tot Pinksteren voor jou persoonlijk?
Olivier:
De tijd tussen Pasen en Pinksteren zie ik als een nieuw begin. Dat is het natuurlijk in de natuur om ons heen waar alles weer begint te groeien, en vaak ook in het gevoel dat je in deze tijd meedraagt. Tegelijkertijd is start in deze tijd normaliter het pelgrim seizoen. In dit geval betekent dat na corona echt weer helemaal opnieuw van start gaan. Dan begint het bij het motiveren van vrijwilligers, zonder hen kunnen wij niet werken als organisatie. Die motivatie om de vrijwilligers bijeen te krijgen komt bij mij van binnen. Daarbij speelt mijn geloof een belangrijke rol. Zoals gezegd hebben veel mensen een unieke geloofservaring op de bijzondere plaatsen waar wij hen heen mogen brengen. In deze tijd tussen Pasen en Pinksteren voel ik dat extra, het komt weer helemaal goed.
Walter:
Pinksteren is bijzonder in het landschapspark. De Cenakelkerk staat immers in ons midden, het toonbeeld van de Heilig Land Stichting. Pinksteren betekent voor mij een stapje extra doen. Denk aan de opdracht die de apostelen van Jezus meekregen om het geloof te verspreiden. Ik denk ook altijd aan een klus die eigenlijk niet te voldoen is . Maar waar je toch aan begint. Net zoals de stichters van Orientalis, Arnold Suys, Piet Gerrits en Jan Stuyt. Mooie voorbeelden van mensen die het onmogelijke wilden presteren. Pinksteren als een tijd van plannen en het besef dat niet alles maakbaar is. En dan toch een stapje extra zetten om het doel te behalen! Daar zit wel iets heiligs in.
Wat is een hobby/passie van jou waar weinig mensen vanaf weten?
Olivier:
Buiten in de natuur zijn, daar kan ik echt van genieten. Een heerlijke wandeling maken door de natuur. Zeker in deze tijd van het jaar waarin je dan om je heen alles ziet bloeien en de natuur zijn kleur krijgt.
Walter:
Naast de nooit opgehouden belangstelling voor de Grieken, de Romeinen en de filosofie is mijn interesse voor popmuziek niet bij velen bekend. Dat heb ik vooral meegekregen tijdens mijn jaren als bestuursvoorzitter van Popcentrum 013 in Tilburg. O ja, en dat ik een enorme liefhebber ben van bouwen en verbouwen. Het liefst gaat alles in mijn huis een keer op de schop. Ik zou graag een kerk bouwen om in te wonen.