Dubbelinterview Nelleke Swinkels (Nationaal Katholiek Thuisfront) en Piet Fortuin (CNV)
Jullie kennen elkaar nog niet, willen jullie je even voorstellen aan elkaar?
Nelleke Swinkels (1955) getrouwd, moeder van 4 kinderen, oma van 9 kleinkinderen plus nog 4 bonuskleinkinderen. Ik werk voor het Nationaal Katholiek Thuisfront. Wij ondersteunen Rooms-Katholieke geestelijk verzorgers bij Defensie. Dan gaat het over aandacht, waardering, erkenning en respect van militairen, veteranen en hun thuisfront. Daarnaast ben ik secretaris van stichting Pelgrimage Slachtoffers Geweldsmisdrijven. Deze stichting organiseert en begeleidt pelgrimages voor nabestaanden van geweldslachtoffers. Voor hen organiseren we jaarlijks een bedevaart naar Lourdes, het is bijzonder mooi om te zien wat Lourdes betekent voor mensen die zoiets afschuwelijks hebben meegemaakt als een moord op partner/vriend/zoon of dochter. Daarnaast ben ik lid van de Nederlandse delegatie van Apostolat Militaire International. Daarmee werk ik nauw samen met ACOM, de Bond van Defensiepersoneel (een collega van Piet).
Piet Fortuin (1958), voorzitter van CNV. We zitten midden in een fusie en zijn bezig om de vier CNV bonden samen te laten gaan tot 1 CNV. We hopen dat binnenkort af te ronden. Vanuit die functie zit ik natuurlijk een heleboel andere besturen en verbanden. Ik heb twee kinderen, twee kleinkinderen en een vriendin, ik woon in Friesland.
Waar kom je vandaan en speelde geloof een rol in je jeugd?
Piet: Ik kom uit een onderwijsgezin, ik heb drie broers en zussen. Mijn vader was hoofd van een school. Na een aantal verhuizingen kwamen we terecht in het noorden van het land. Mijn vader is heel jong gestorven (42). Mijn moeder heeft ons verder opgevoed. Geloof was belangrijk in ons gezin, protestants christelijk. We gingen elke zondag naar de kerk en op zondag mochten we niet alles doen. Geen ijsje kopen bijvoorbeeld. Ik ben ook in het onderwijs beland, gaf les op een christelijke basisschool in Bedum (Noord Groningen). Later ben ik daar bij de vakbond gaan werken en vandaaruit naar Rotterdam gegaan. Ik ben altijd wel bezig geweest met religie en identiteit. Ik werk niet voor niets bij een identiteitsgebonden organisatie. Waarden van het CNV zijn voor ons erg leidend. Waarden als gerechtigheid, solidariteit, naastenliefde, verantwoordelijkheid zit in ons DNA en dat onderhouden we nog steeds. Waarden gedreven leiderschap bijvoorbeeld vind ik belangrijk. Het is goed ervoor te zorgen dat je je DNA op orde hebt en dat je laat zien van waaruit je keuzes maakt. Door mijn hele leven heen heb ik nevenactiviteiten gehad die met identiteit te maken hadden. (fractievoorzitter CDA, gemeenteraad etc.) We zijn op deze wereld om iets te betekenen voor mensen, verantwoordelijkheid te dragen en een bijdrage te leveren.
Nelleke: Ik ben geboren in Noord Brabant, dan ben je bijna automatisch katholiek. Opgegroeid in een katholiek gezin met drie meisjes. Toen ik in de laatste klassen van de lagere school zat was net het Tweede Vaticaans Concilie voorbij en kregen we van onze pastoor de ruimte om te experimenteren met jongerenvieringen. Dat maakte me nieuwsgierig, er moet vast meer zijn, ik wilde daar deel vanuit maken. Wij leerden ook dat het vanzelfsprekend is dat als je het zelf goed hebt, je ook zorgt voor anderen. Dat je ook belangeloos dingen doet voor mensen. Dat heb ik ook mee willen geven aan mijn eigen kinderen.
Volgende week gaan we naar Gambia waar mijn dochter, die verloskundige is, vrijwilligerswerk doet in een geboortekliniek. Bijzonder is dat onze oudste kleinzoon van 17 met ons reist. Zo kan hij ook zien wat een verschil het maakt in welk land je wieg gestaan heeft. Mijn kinderen doen ieder op hun eigen manier aan vrijwilligerswerk en laten zien dat ze weten dat er meer in het leven is dan het materieel goed hebben. Vanuit de opvoeding zijn toch de katholieke waarden van respect hebben voor een ander, willen zorgen voor het welzijn van een ander meegegeven. Dat zijn belangrijke drijfveren in ons gezin.
Welke waarde van het katholiek sociaal denken spreken jullie het meest aan?
Nelleke: Op zich vind ik ze alle vier belangrijk. Zorg voor welzijn van anderen en respect hebben voor elkaar. Zelf doe ik mijn best daar naar te handelen. Betrouwbaarheid, menselijke waardigheid. Ik probeer die waarden als leidraad te houden in mijn doen en denken en in mijn handelen.
Piet: Het is moeilijk om te kiezen maar solidariteit is voor ons als vakbond heel belangrijk. Solidariteit tussen rijk en arm, vrouw en man, wit en zwart, flex en vast. Hoe zorg je voor een eerlijke verdeling. Maar ook subsidiariteit is belangrijk. We proberen de nieuwe organisatie bij CNV zo goed mogelijk in te delen vanuit de subsidiariteitsgedachte. Het is een organisatieprincipe. Zo laag mogelijk verantwoordelijkheid leggen bij mensen.
Nelleke: Los van solidariteit is barmhartigheid ook iets waar we oog voor moeten houden.
Piet: Bij heel veel mensen is dat wel latent aanwezig. Alleen het moet niet anoniem zijn. Als het dichtbij is zijn mensen heel vaak aan te spreken. Het anonieme van instituten of bankrekeningnummers spreekt niet aan. Je moet het een gezicht geven.
Waarom is het belangrijk dat het Nationaal Katholiek Thuisfront er is?
We zijn opgericht in 1946, in de tijd dat ‘onze jongens’ naar Nederlands Indië werden gestuurd. Opgericht vanuit de katholieke parochies om een brug te slaan van de mensen hier, naar de militairen die uitgezonden waren naar Nederlands Indië. We hebben altijd geprobeerd die brug te slaan naar militairen maar ook naar hun thuisfront. Dat doen we op verschillende manieren. We ondersteunen aalmoezeniers bij defensie. We organiseren elk jaar de nationale herdenkingsviering voor overleden defensiepersoneel. De onderlinge verbondenheid met mensen is groot en belangrijk. Op Goede Vrijdag is er een kruisweg voor veteranen en hun gezinnen in Roermond en daarnaast ondersteunen we de militaire Lourdes bedevaart. Allemaal met het oog op welzijn van mensen.
Het NKT is een maatschappelijke organisatie. Wij vullen aan waar niet altijd oog voor kan zijn binnen de Defensieorganisatie en willen op deze manier betekenisvol zijn. Uiteindelijk zijn wij als samenleving verantwoordelijk voor het welzijn van militairen die overal ter wereld worden ingezet voor vrede en veiligheid.
Waarom is het vandaag de dag belangrijk dat er een vakbond als CNV is in Nederland?
We zijn meer dan 130 jaar geleden gesticht omdat men het gevoel had dat er iets gedaan moest worden aan de onrechtvaardigheid om ons heen. Het is begonnen als een beweging. We zijn nog steeds relevant. We leven in een rijk land en er is veel goed georganiseerd in ons land. Maar er is nog steeds heel veel onrecht in Nederland. De vakbonden willen zorgen voor een fatsoenlijk loon en een eerlijke arbeidsmarkt. Een eerlijke verdeling. Het is belangrijk om de wereld om ons heen eerlijker te maken. Dat werk doen we al lang en is nooit klaar. We doen ook veel buiten de grenzen, we hebben ook solidariteitsactiviteiten. Bijvoorbeeld voor de kledingindustrie in Bangladesh.
Wat doe je graag in je vrije tijd?
Piet: Ik houd van tuinieren, ik ben bijvoorbeeld bezig met het aanleggen van mijn tuin. Dat maakt mijn hoofd mooi leeg. Als het slecht weer is ben ik trotse opa. Ik heb twee kleinkinderen van 2 en 4 en dat is echt een verrijking van mijn leven.
Nelleke sluit zich daarbij aan en merkt op dat het toch net weer anders is dan met je eigen kinderen, je kunt er meer van genieten, hoeft niet meer op te voeden.
Nelleke: Ik vind het heerlijk om uitgebreid te koken, ik lees graag. We zijn echte kampeerders. Mijn man heeft Friese paarden en soms ga ik mee op de koets. Ik geniet van alles wat ik doe. Ik kom mijn dagen goed door met dingen die me vervullen.
Wat was een bijzonder moment in je werk of in je persoonlijke leven?
Nelleke vertelt dat ze enkele jaren leden een ontmoeting had met de paus en daar een gesprekje mee had. Dat was heel bijzonder, de foto die daarvan gemaakt is, is erg waardevol voor mij.
Piet vertelt dat hij bij het 125 jaar bestaan van CNV een mooi gesprek met koningin Maxima had.
